„61% mniej danych to krok naprzód, ale prawdziwe wyzwanie leży w profesjonalnym osądzie i zapewnieniu wiarygodności – bo uproszczenie ESRS nie polega na liczbach w arkuszu, lecz na odpowiedzialnych decyzjach i rzetelnym raportowaniu”.

‍

Uproszczenie ESRS stanowi istotny kamień milowy z kilku powodów. Aby je omówić, warto zacząć od kluczowych punktów opinii technicznej EFRAG.

‍

1. Podsumowanie:

‍

• Znaczne ograniczenie liczby wymaganych punktów danych. EFRAG wskazuje, że uproszczone ESRS redukują obowiązkowe punkty danych (jeśli istotne) o ok. 61%.
• Istotne uproszczenie wymogów i struktury. Standardy są krótsze, jaśniejsze i łatwiejsze do wdrożenia dzięki eliminacji wszystkich ujawnień dobrowolnych oraz ograniczeniu ogólnego obciążenia raportowego.
• Uproszczona ocena podwójnej istotności. Choć podwójna istotność została zachowana, proces jej oceny został zaktualizowany – z jaśniejszymi wytycznymi, mniejszą dokumentacją i lepszym dostosowaniem do wymogów audytorów i użytkowników.
• Większa elastyczność w zbieraniu i raportowaniu danych dotyczących łańcucha wartości. Firmy mogą stosować szacunki zamiast pozyskiwania danych pierwotnych. Ułatwia to raportowanie, ale niesie ryzyko niedoszacowania lub przeszacowania emisji w łańcuchu wartości – często największego elementu wpływu organizacji.
• Podejście oparte na zasadach w zakresie ujawnień narracyjnych. Zamiast sztywnych wymogów szablonowych firmy mają większą swobodę w prezentowaniu informacji narracyjnych (polityki, działania, cele). Zmiana koncentruje się na sposobie zarządzania tematami zrównoważonego rozwoju, a nie na wypełnianiu każdego punktu danych.
• Lepsza interoperacyjność ze standardami globalnymi. Uproszczone ESRS są lepiej dostosowane do ram spoza UE, takich jak ISSB (International Sustainability Standards Board). Jednocześnie zachowują jakość ujawnień i „rzetelną prezentację”. Niektóre zmiany ESRS wykraczają poza wymogi ISSB, co wymaga uwagi od firm planujących podwójną zgodność.

‍

2. Potencjalne skutki opinii technicznej EFRAG:

1. Zmniejszenie obciążeń związanych z raportowaniem, zwłaszcza dla małych i średnich firm. Mniej obowiązkowych punktów danych i prostsza ocena istotności sprawiają, że raportowanie staje się bardziej wykonalne.
2. Łatwiejsza integracja raportowania zrównoważonego rozwoju z raportowaniem korporacyjnym. Krótsze i bardziej dostępne standardy sprzyjają traktowaniu raportowania jako integralnej części sprawozdawczości i komunikacji z interesariuszami.
3. Lepsze dostosowanie do globalnych ram. Dla firm działających w wielu jurysdykcjach poprawiona interoperacyjność z ISSB zmniejsza trudności w przygotowywaniu wielu raportów.
4. Potencjalna zmienność zakresu i jakości raportowania. Większa elastyczność (narracja, szacunki, brak ujawnień opcjonalnych) może prowadzić do większych różnic między raportami firm, utrudniając porównania.
5. Szybsza i szersza zgodność przed kolejnymi etapami CSRD. Uproszczenia mogą zachęcić firmy do wcześniejszego wdrażania procesów i przepływów danych, obniżając istotną barierę wejścia.

‍

Choć wiele zostało uproszczone, pewne fundamentalne elementy pozostają:

• Koncepcja podwójnej istotności. Uwzględnianie zarówno istotności wpływu (oddziaływania środowiskowe i społeczne), jak i ryzyk oraz szans finansowych/materialnych pozostaje kluczowym filarem.
• Podstawowa struktura zestawu standardów. Nadal obowiązują standardy przekrojowe (np. „Wymogi ogólne”, „Ujawnienia ogólne”) oraz standardy tematyczne w obszarach: Środowisko (E1–E5), Społeczne (S1–S4) i Ład korporacyjny (G1).
• Wymogi ujawnieniowe, jeśli temat zostanie uznany za istotny. Zasada „należy ujawnić, jeśli istotne” została zachowana.
• Ponieważ poziom szczegółowości został ograniczony, a wiele ujawnień społecznych dotyczących konkretnych grup zostało scalonych lub usuniętych, pewne niuanse i szczegółowe informacje o grupach interesariuszy mogą zostać utracone. Na przykład mniej szczegółów dotyczących wpływu na konkretne grupy, takie jak społeczności, pracownicy w łańcuchu wartości czy konsumenci.
• Przy mniejszej liczbie punktów danych i większej elastyczności w zakresie szacunków oraz narracji spójność i porównywalność między firmami mogą ucierpieć. Różne przedsiębiorstwa mogą inaczej interpretować istotność, stosować odmienne szacunki lub różnić się zakresem szczegółowości narracyjnej.
• Przejrzystość może się częściowo obniżyć, zwłaszcza w odniesieniu do kwestii mniej istotnych lub pośrednich wpływów w łańcuchu wartości. Wynika to z rozluźnienia i konsolidacji wymogów ujawnieniowych.

‍

Ale co to oznacza w praktyce dla objętych firm?

‍

• Dla wielu przedsiębiorstw, zwłaszcza tych, które dopiero rozpoczynają raportowanie zgodne z CSRD/ESRS, obciążenie związane z raportowaniem staje się znacznie bardziej wykonalne. Oznacza to redukcję kosztów, złożoności i wyzwań związanych ze zbieraniem danych.
• Dużym lub złożonym firmom, albo tym z szerokimi łańcuchami wartości większa elastyczność może ułatwić część wyzwań związanych z pozyskiwaniem danych. Jednak przedsiębiorstwa będą musiały podejmować decyzje dotyczące istotności i jakości danych. Może to wymagać bardziej przejrzystych polityk wewnętrznych i ładu korporacyjnego, aby zapewnić spójność.
• Dla inwestorów, społeczeństwa i użytkowników raportów ESG może pojawić się większa zmienność w zakresie raportowanych danych. Może to utrudniać porównania między firmami, jeśli różnie interpretują one „istotność”, stosują odmienne szczegóły narracyjne lub opierają się na szacunkach.
• Dla regulatorów i podmiotów zapewniających audyt/assurance przejście w kierunku „użyteczności”, rzetelnej prezentacji i ujawnień opartych na istotności będzie wymagało solidnych wytycznych, a potencjalnie także bardziej ocennych praktyk audytowych i zapewniających wiarygodność.
• Dla zgodności z globalnymi standardami i raportowaniem transgranicznym poprawiona interoperacyjność z ISSB (i ewentualnie innymi ramami) pomoże ograniczyć powielanie wysiłków w przypadku firm międzynarodowych, ułatwiając przygotowanie jednego skonsolidowanego raportu zrównoważonego rozwoju, który spełnia wymogi wielu reżimów raportowania.

‍