%201%20(1).svg){kind=icon}
Karolina Wielądek, PRFM [dalej: KW]
Zbigniew Mazurek, PRFM i MENPRESA [dalej: ZM]
Tak, raport pojawi się w pierwszym kwartale tego roku na stronie www.menpresa.pl.
[ZM] Pomysł narodził się podczas lockdownu, w 2020 r. Pandemia sprawiła, że zostaliśmy zmuszeni do zawieszenia wielu dotychczasowych działalności, pojawiło się sporo wolnego czasu… Pomyślałem wówczas, że mogę wykorzystać moje doświadczenie i kontakty w branży, aby przygotować opracowanie poświęcone polskiemu rynkowi FM.
[ZM ]Zebrałem w nim informacje o 58 firmach, spośród których z większością miałem jakieś kontakty zawodowe. Firmy same deklarowały, że działają w branży FM. Ich stwierdzenie o przynależności do tego rodzaju działalności nie było dodatkowo weryfikowane, ponieważ wyszedłem z założenia, że usługi oferowane przez ten sektor są trudne do jednoznacznej kwalifikacji.
[ZM] To prawda, to było trudne zadanie. Na szczęście rynek FM na zachodzie Europy był już wówczas bardziej rozwinięty niż u nas i stamtąd czerpałem inspiracje. Pierwsze duże badanie tego zagadnienia w skali europejskiej zostało przeprowadzone przez International Real Estate Business School of the University of Regensburg (IREBS), a jego wyniki obrazujące skalę tego rynku dotyczyły roku 2008. Raport jest często kojarzony ze Svenem A. Teichmannem, który był jednym z członków projektu badawczego. Autor zgromadził zarówno wiadomości źródłowe, jak i szacunkowe (opracowane na podstawie PKB danego kraju). Założył również, że rynek FM składa się z dwóch części – usług realizowanych przez firmy zewnętrzne i usług realizowanych własnymi zasobami. Opracowanie wskazywało, że w krajach z rozwiniętym rynkiem FM-owym (Wielka Brytania, kraje skandynawskie, Beneluks) procent usług realizowanych przez firmy zewnętrzne jest zdecydowanie większy, ale nigdy nie stanowi 100% rynku – w Wielkiej Brytanii proporcje te przedstawiają się mniej więcej w następujący sposób: 2/3 rynku obejmują usługi realizowane firmami zewnętrznymi, specjalistycznymi, a 1/3 trzecia zasobami własnymi. W krajach, w których rynek FM rozwija się (jak np. w Polsce) proporcje te kształtują się odwrotnie.
W roku 2014 ukazało się kolejne opracowanie, przygotowane przez niemiecką firmą konsultingową Reality Consult GmbH.
[ZM] Tak. Na podstawie przyjętych w obu opracowaniach metod badawczych i wynikających z nich wniosków, na zasadzie analogii podjąłem próbę oszacowania polskiego rynku. Analiza rozwoju 58 zgromadzonych przeze mnie firm posłużyła do wskazania i opisania pewnych tendencji w rozwoju rynku FM-owego i szacunkowego określenia jego wartości. Nie było to zadanie łatwe, ponieważ – jak wiadomo – specyfika tego rynku polega na jego multidyscyplinarności, więc firmy mogą się określać różnymi kodami PKD , a w każdym kodzie mogą mieścić się zarówno usługi Facility Management, jak i usługi dla ludności.
[ZM] Raport miał dwudzielną konstrukcję. W pierwszej postarałem się oszacować wartość usług FM w Polsce, w drugiej – zamieściłem kluczowe informacje o opisanych firmach. Ten pierwszy raport, podobnie jak kolejne, jest dostępny na stronie Menpresy. Monitorowaliśmy liczbę pobrań wersji polskojęzycznej i muszę stwierdzić, że cieszyła się ona dużą popularnością. Natomiast wersja anglojęzyczna, którą także przygotowaliśmy, spotkała się z mniejszym zainteresowaniem, dlatego w kolejnych wersjach raportu zrezygnowaliśmy z niej. Pierwszy raport miał też wersję papierową, dystrybuowaną m.in. na kongresach PRFM.
[ZM] Przede wszystkim ilością ujętych firm. Raport analizuje rynek FM na podstawie danych z 71 firm tej branży. W drugim raporcie znalazły się obie części znajdujące się w pierwszym opracowaniu. Dodałem tam jednak jeszcze jedną część, będącą analizą przychodów ze sprzedaży i zatrudnienia.
[ZM] 91, czyli rokrocznie poszerzamy liczbę firm poddanych analizie. Ten raport, podobnie jak poprzednie, zawierał dane wybranych firm FM, a także szczegóły wpisu do KRS oraz kluczowe zagadnienie – wskaźniki finansowe za miniony rok.
[ZM] Tegoroczne opracowanie koncentruje się na analizie rynku FM na podstawie 96 firm działających w branży. Kryterium doboru firm było jasno określone, w raporcie uwzględniono firmy:
a) działające na terenie Polski,
b) oferujące usługi typowe dla FM, takie jak obsługa techniczna, utrzymanie czystości, ochrona, usługi cateringowe (świadczone pojedynczo lub w pakietach),
c) których sprawozdania finansowe były kompletne za lata 2019–2023
d) których minimalny próg przychodów ze sprzedaży w ostatnich dwóch latach wynosił 5 mln zł.
Warto podkreślić, że w raporcie nie uwzględniono grup kapitałowych oraz firm realizujących usługi in-house, czyli tylko dla własnej firmy, oraz firm świadczących usługi indywidualne.
[ZM] Ten raport jest skonstruowany inaczej niż te z lat poprzednich. Zrezygnowałem z umieszczenia w nim wizytówek zgromadzonych firm, skupiając się na oszacowaniu wielkości rynku FM w Polsce. Aby zrobić to w sposób rzetelny, prześledziłem ewolucję opisywanych firm, a także ich umiejętność radzenia sobie z czynnikami zewnętrznymi (np. inflacja), wpływającymi na kształt rynku. Biorąc pod uwagę wszystkie te czynniki, a szczególnie wysoką inflację, widać, że w stosunku do poprzedniego raportu wartość rynku FM w Polsce spadła.
[ZM] Tak, przy opracowaniu tego raportu współpracowałem z dr hab. Iwoną Foryś, profesorem w Instytucie Ekonomii i Finansów Uniwersytetu Szczecińskiego. Pani profesor pozytywnie oceniła wartość naukową opracowania, co ma dla mnie ogromne znaczenie.
[ZM] Raport przygotowano na podstawie oficjalnych danych publikowanych przez firmy, danych pozyskanych z GUS-u oraz informacji zawartych na oficjalnych stronach rządowych. To są pewne dane. Ale w raporcie pojawiły się też dane szacunkowe, które dotyczą analogii w rozwoju rynku nieruchomości komercyjnych (biurowych, logistycznych, handlowych) i rynku Facility Management. W tych szacunkach oparłem się na danych dużych agencji nieruchomości, takich jak Colliers, Cushman & Wakefield, Knight Frank.
Raport sporządzono zgodnie z zasadami opracowań naukowych, co oznacza, że oprócz zasadniczej części analitycznej zawiera on także bibliografię i odnośniki do źródeł.
[ZM] Oczywiście, nie tylko dla specjalistów z branży FM. Raport Polski rynek usług FM. Analiza danych za rok 2023 polecam np.:
[ZM] Raport „Polski rynek usług FM. Analiza danych za rok 2023” zostanie opublikowany w pierwszym kwartale tego roku na stronach MENPRESA,
Komentarz