15 lipca 2025 roku w Cranberry Township w Pensylwanii podpisano porozumienie, które może odmienić przyszłość energetyki na całym globie. Westinghouse Electric Company – amerykański gigant technologii jądrowych – oraz ITER Organization, międzynarodowe konsorcjum odpowiedzialne za budowę największego eksperymentalnego reaktora termojądrowego na świecie, zawarły kontrakt o ogromnej wartości 180 milionów dolarów.

Porozumienie dotyczy jednego z najważniejszych etapów powstającego reaktora Tokamak ITER we francuskim Saint-Paul-lez-Durance: montażu monumentalnej komory próżniowej, która umożliwi utrzymanie potężnej plazmy fuzyjnej – rdzenia przyszłych źródeł bezemisyjnej energii.

W ramach podpisanej umowy Westinghouse będzie odpowiedzialny za wykonanie najbardziej newralgicznego zadania: montaż dziewięciu masywnych sektorów komory próżniowej, które zostaną precyzyjnie zespolone w jednolity, pierścieniowy torus. To właśnie w jego wnętrzu miliony stopni Celsjusza przetworzą deuter i tryt w plazmę, generując więcej energii niż potrzeba do jej utrzymania – krok milowy ku praktycznej fuzji jądrowej.

„Z zaufaniem powierzamy Westinghouse Electric Company tak ważną rolę w naszym pionierskim projekcie ITER” – stwierdził Pietro Barabaschi, Dyrektor Generalny ITER. „Jesteśmy przekonani, że dzięki wieloletniemu doświadczeniu w projektowaniu i budowie elektrowni jądrowych, Westinghouse doskonale wykorzysta swoją wiedzę przy montażu Tokamak ITER".

Z kolei

„Westinghouse od zawsze był prekursorem innowacyjnych rozwiązań w energetyce. Jesteśmy dumni, że możemy współpracować z ITER przy tym przełomowym projekcie, który może zapewnić bezpieczeństwo energetyczne kolejnym pokoleniom. Nasi eksperci są gotowi, aby wykorzystać swoje światowej klasy możliwości przy realizacji tak istotnego etapu budowy systemu fuzyjnego.”

Komora próżniowa nie tylko stanowi fizyczne serce reaktora, lecz także technologiczne wyzwanie najwyższego rzędu. To dwuścienny stalowy pojemnik o hermetycznej szczelności, którego konstrukcja musi jednocześnie wytrzymać ekstremalne warunki temperatury, promieniowania i ciśnienia.

Warto podkreślić, że Westinghouse od lat jest strategicznym partnerem ITER. Firma – we współpracy z uznanymi europejskimi wykonawcami, takimi jak Ansaldo Nucleare i Walter Tosto – uczestniczyła w produkcji pięciu z dziewięciu segmentów komory próżniowej. W projekt zaangażowane są również zaawansowane techniki spawalnicze i inżynieria materiałowa najwyższej klasy, zgodne z wyjątkowo rygorystycznymi normami technicznymi opracowanymi na potrzeby ITER.

Projekt ITER

Projekt ITER (International Thermonuclear Experimental Reactor), którego koszt szacowany jest na ponad 20 miliardów euro, realizowany jest przez konsorcjum obejmujące Unię Europejską, Rosję, Chiny, Indie, Koreę Południową, Japonię i Stany Zjednoczone. Reaktor powstaje w południowej Francji i ma służyć jako dowód na to, że możliwe jest wytwarzanie energii z fuzji – procesu, który od miliardów lat zasila gwiazdy.

Podpisana właśnie umowa z Westinghouse znacząco przybliża ludzkość do realizacji marzenia, które od dekad fascynuje naukowców: wykorzystania praktycznej, czystej i niemal niewyczerpanej energii z syntezy jądrowej.

Jeśli projekt ITER zakończy się sukcesem, może to całkowicie odmienić światowy rynek energii: reaktory fuzyjne nie emitują dwutlenku węgla, nie produkują długowiecznych odpadów radioaktywnych i mogą działać niemal bez ryzyka katastrof. Według ekspertów, może to być największy przełom technologiczny XXI wieku – prawdziwy Grawitacyjny Łuk Triumfalny ludzkości nad czarnymi scenariuszami kryzysu klimatycznego.

Z punktu widzenia Polski i Europy, uczestnictwo takich firm jak Westinghouse w inwestycjach ITER to także sygnał rosnącego znaczenia transatlantyckiej współpracy w strategicznych dziedzinach nauki, energii i bezpieczeństwa.

Kontrakt podpisany 15 lipca 2025 r. to nie tylko pragmatyczny krok w realizacji konkretnego projektu inżynierskiego – to również symbol globalnych ambicji i zbiorowego wysiłku na rzecz lepszej przyszłości. Fuzja jądrowa może być odpowiedzią na najpoważniejsze wyzwania energetyczne naszych czasów. A dzięki takim partnerstwom jak Westinghouse i ITER, ta odpowiedź staje się coraz bardziej realna.