Ministerstwo Energii we współpracy z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi (PSE) opracowało pakiet inicjatyw legislacyjnych, mający na celu wzmocnienie odporności Krajowego Systemu Elektroenergetycznego na potencjalne zakłócenia i awarie. Zgodnie z zapowiedziami, projekt zostanie wpisany do wykazu prac Rady Ministrów we wrześniu. Planowane zmiany obejmą nowelizację kluczowych aktów prawnych, w tym Prawa energetycznego, ustawy o cyberbezpieczeństwie oraz Prawa zamówień publicznych. Bezpośrednią inspiracją dla tych działań były wydarzenia z 28 kwietnia na Półwyspie Iberyjskim, gdzie miała miejsce jedna z największych awarii zasilania w Europie w ostatnich latach. Ten incydent unaocznił, jak wrażliwe na zakłócenia w dostawach energii elektrycznej są współczesne społeczeństwa. Chociaż szczegółowy raport europejskiego stowarzyszenia operatorów systemów przesyłowych ENTSO-E dotyczący przyczyn blackoutu ma zostać opublikowany dopiero w październiku, wstępne analizy pozwoliły Ministerstwu Energii oraz PSE na sformułowanie propozycji zmian regulacyjnych w ramach tzw. pakietu antyblackoutowego.

"Pakiet antyblackoutowy to zestaw zmian w prawie, które pozwolą nam lepiej chronić system elektroenergetyczny przed awariami i cyberatakami. Naszym obowiązkiem jest zapewnienie polskim rodzinom poczucia bezpieczeństwa i pewności, że energia popłynie do gospodarstw domowych niezależnie od zdarzeń losowych. Dzięki rozwiązaniom, które proponujemy, chcemy zminimalizować w Polsce ryzyko zdarzeń, który miały miejsce w Hiszpanii czy Portugalii. Dzięki pakietowi antyblackoutowemu nasz kraj będzie lepiej przygotowany na wypadek ich wystąpienia" – podkreślał Minister Energii Miłosz Motyka.

"Pracujemy nad kompleksowym pakietem ustaw, które pomogą w budowie długofalowego bezpieczeństwa energetycznego kraju. Naszym priorytetem jest zapewnienie obywatelom i gospodarce niezawodnych dostaw energii, odpornych na wszelkie kryzysy i zakłócenia. Dzięki tym działaniom wzmacniamy fundamenty naszej suwerenności energetycznej i otwieramy drogę do dalszego, zrównoważonego rozwoju" – powiedział Sekretarz Stanu w Ministerstwie Energii, Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej Wojciech Wrochna.

"Blackout w Hiszpanii i Portugalii pokazał, że nawet silny system jest narażony na zakłócenia, a przywrócenie jego normalnej pracy może trwać kilkanaście godzin. Jako operator przedstawiliśmy rekomendacje działań, które zwiększą naszą odporność. To niezbędne dla bezpieczeństwa gospodarki i społeczeństwa" – powiedział Prezes PSE Grzegorz Onichimowski.

Zaprezentowany pakiet legislacyjny koncentruje się na sześciu kluczowych obszarach:

1. Zarządzanie systemem: Wzmocnienie zachęt dla uczestników rynku w celu lepszego dostosowywania produkcji energii do bieżących potrzeb systemu, uregulowanie obowiązków zgłaszania planów pracy dla instalacji przyłączonych do sieci oraz zwiększenie liczby podmiotów zobowiązanych do udziału w rynku bilansującym poprzez obniżenie progu wielkości instalacji.
2. Local content: Wprowadzenie regulacji promujących wykorzystanie w zamówieniach publicznych w sektorze elektroenergetyki określonego udziału urządzeń i rozwiązań ICT produkowanych lokalnie.
3. Cyberbezpieczeństwo: Wdrożenie wymogów certyfikacyjnych dla urządzeń przyłączanych do sieci, nałożenie obowiązku stałego nadzoru cyberbezpieczeństwa nad dużymi instalacjami i zarządzającymi nimi podmiotami, a także minimalizacja podatności urządzeń na cyberataki (zasada security by design).
4. Niezależność operatorów: Zwiększenie nadzoru pełnomocnika rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej nad rozwojem krajowej sieci elektroenergetycznej i procesami operatorskimi.
5. Przyłączenia do sieci: Ukształtowanie procesu przyłączeniowego w sposób wspierający rozwój technologii zgodnych z polityką energetyczną państwa oraz zasadą efektywnego gospodarowania środkami publicznymi.
6. Prosumenci: Uporządkowanie zasad dotyczących przyłączania prosumentów do sieci, co ma zapewnić operatorom pełną wiedzę o pracy instalacji prosumenckich oraz możliwość zarządzania nimi.