Wykorzystanie pomp ciepła do zapewnienia centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, w miejsce tradycyjnych kotłów gazowych czy przyłączy do miejskiej sieci ciepłowniczej, staje się coraz powszechniejszą praktyką w inwestycjach deweloperskich. Wszystko wskazuje na to, że energooszczędność oraz rodzaj wybranej technologii grzewczej będą w najbliższej przyszłości kluczowymi czynnikami kształtującymi rynek mieszkaniowy.

„Klienci dopytują o domy wyposażone w pompy ciepła i rekuperację, wiedząc, że to dobra inwestycja w przyszłość” mówi przedstawiciel Osiedla Reńskiego w Oławie, w którym od niemal 10 lat jedynym źródłem energii cieplnej są gruntowe pompy ciepła Stiebel Eltron.

Pompa ciepła jako odpowiedź na brak uzbrojenia terenów

Szacowany na 1,5 do 2 milionów lokali niedobór mieszkań w Polsce wynika w dużej mierze z niewystarczającej podaży, szczególnie w aglomeracjach miejskich. Jednym z hamulców dla budownictwa jest ograniczona dostępność uzbrojonych gruntów. Doprowadzenie sieci ciepłowniczej lub gazowej do niezagospodarowanych terenów wiąże się z kosztami sięgającymi milionów złotych i wieloletnimi procedurami, co znacząco ogranicza możliwości inwestorów. Alternatywnym rozwiązaniem, które sprawdza się zarówno w budownictwie jedno-, jak i wielorodzinnym, jest zastosowanie pomp ciepła jako głównego źródła ogrzewania i przygotowania ciepłej wody użytkowej. Technologia ta wymaga jedynie przyłącza elektrycznego oraz, w przypadku modeli gruntowych, wykonania odwiertów, co jest procesem znacznie prostszym i szybszym. Łatwość implementacji tej technologii jest istotna również w mniejszych miejscowościach, gdzie lokalne ciepłownie często oferują energię po wysokich stawkach. Wybór pomp ciepła daje niezależność od zewnętrznych dostawców, co jest korzystne zarówno dla deweloperów, jak i wspólnot mieszkaniowych planujących modernizację systemu grzewczego w celu redukcji kosztów.

– Trudno się dziwić danym pokazującym, że spora część oferowanych za pośrednictwem popularnych portali ogłoszeniowych nowo wybudowanych mieszkań i domów wyposażonych jest w pompy ciepła. Inwestycja w oparty o nie system grzewczy jest po prostu rozsądnym wyborem. Ta technologia pozwala deweloperom budować szybciej, bezpieczniej i w zgodzie z trendami ekologicznymi, natomiast przyszłym użytkownikom ponosić niższe koszty ogrzewania. Co więcej, istnieje szereg instrumentów finansowych zachęcających do wyboru pomp ciepła przez deweloperów – zwraca uwagę Mariusz Basałyga, ekspert Stiebel Eltron Polska.

Od października ubiegłego roku program „Moje Ciepło” został rozszerzony o budynki realizowane przez deweloperów oraz te nabyte od nich po uzyskaniu pozwolenia na budowę. Inicjatywa ta promuje budownictwo o wyższym standardzie energetycznym, oferując dofinansowanie na zakup i montaż pomp ciepła (w klasie A++ lub A+++) w domach, których zapotrzebowanie na energię pierwotną (EP) jest o około 20 proc. niższe od progu określonego w Warunkach Technicznych (WT 2021). Zgodnie z obowiązującymi przepisami, dla nowych budynków wielorodzinnych limit EP wynosi obecnie 65 kWh/m2/rok, a dla jednorodzinnych – 70 kWh/m2/rok.

– Pompy ciepła, wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła czy instalacje fotowoltaiczne pozwalają spełnić te wymagania i uzyskać odpowiednią klasę energetyczną budynku, a obecnie sprzedaż bez świadectwa energetycznego jest niemożliwa. Energooszczędność i rodzaj zastosowanej technologii grzewczej już dziś zajmują ważne miejsce w procesie decyzyjnym deweloperów, a wkrótce będą miały znaczenie kluczowe – mówi Mariusz Basałyga.

Uniwersalność i efektywność w każdym typie budynku

Szacunkowa analiza ofert na jednym z portali nieruchomościowych dla województw małopolskiego, śląskiego i opolskiego wskazuje, że ponad 40 proc. nowych domów jednorodzinnych i szeregowych jest wyposażonych w system grzewczy oparty na pompach ciepła. Ogrzewanie gazowe, wybierane głównie na mniejszych osiedlach bez dostępu do sieci ciepłowniczej, stanowi około 25-30 proc. ofert. W budynkach wielokondygnacyjnych dominuje ogrzewanie miejskie i gazowe, jednak pompy ciepła zajmują w tym segmencie trzecią pozycję.

– Warto zwrócić uwagę, że pompy ciepła mogą z powodzeniem ogrzewać i zapewniać ciepłą wodę również w budynkach wielorodzinnych. Na przykład w Urszulinie tamtejsza wspólnota mieszkaniowa po przejściu na powietrzne pompy ciepła ponosi koszty ogrzewania i c.w.u. na poziomie niespełna 60 tys. złotych rocznie. A mowa o 4-kondygnacyjnym bloku z 32 lokalami o powierzchni 1600 m2, który powstał w 2014 roku, zgodnie z ówczesnymi standardami w zakresie ocieplenia. Obecnie budowane bloki są znacznie lepiej izolowane, co oznacza, iż w ich przypadku koszty będą jeszcze niższe – podkreśla ekspert Stiebel Eltron Polska.

Pompy ciepła to rozwiązanie nie tylko praktyczne – bezobsługowe i efektywne – ale również estetyczne, co jest istotne w przypadku modeli powietrznych montowanych na zewnątrz. Wysoka jakość wykonania oraz dbałość producentów o design sprawiają, że urządzenia te dobrze komponują się z architekturą budynków. Projektanci mogą wykorzystać przestrzeń na dachach lub w otoczeniu obiektów, swobodnie integrując jednostki w infrastrukturę osiedlową. Wybór pomp ciepła bezpośrednio przekłada się na oszczędności dla użytkowników końcowych. Zgodnie z branżowymi danymi, m.in. kwartalnymi zestawieniami POBE, pozostają one najtańszym sposobem ogrzewania budynków.

– W przypadku inwestycji deweloperskich, najczęstszym systemem grzewczym – poza ogrzewaniem gazowym – są pompy ciepła, zarówno powietrzne jak i gruntowe. Warto zwrócić uwagę, że roczne koszty ogrzewania gazem są o kilkadziesiąt procent wyższe w porównaniu do pomp ciepła. Dla okresu 10 lat oznacza to wydatki nawet o kilkadziesiąt tysięcy złotych większe. Mieszkanie bądź dom wyposażone w pompę ciepła może być solidnym atutem dla inwestora budującego osiedle, gdyż daje mu do ręki argumenty przemawiające za wyborem jego oferty, czyli niższe koszty eksploatacji lokalu przez użytkownika. Bez wątpienia ten aspekt jest jednym z istotniejszych dla przyszłych mieszkańców – mówi Mariusz Basałyga.

Case study: Realizacje w Oławie i Krakowie

Gruntowe pompy ciepła w Oławie. Osiedle Reńskie to kompleks około 100 dwukondygnacyjnych domów szeregowych i bliźniaczych, gdzie ogrzewanie, c.w.u. i chłodzenie pasywne latem zapewniają gruntowe pompy ciepła Stiebel Eltron WPC 05 Cool. Każdy lokal wyposażono w centralny rekuperator VRC-C 400, odzyskujący do 94 proc. energii cieplnej. We wszystkich domach zastosowano ogrzewanie podłogowe. Rozwiązania te uwzględniono na etapie projektu, a odwierty wykonano pod płytami fundamentowymi. Elementy instalacji hydraulicznej i wentylacyjnej umieszczono w niewielkim pomieszczeniu technicznym, oszczędzając powierzchnię użytkową. Budynki posiadają oddzielne ściany, 20-centymetrową izolację termiczną, potrójne szyby i drewniane drzwi.

– Kiedy rozpoczynaliśmy inwestycję, w 2015 roku, takie innowacyjne rozwiązania nie były powszechne, co sprawiało że musieliśmy przekonywać klientów do zasadności ich wprowadzenia. Obecnie sytuacja diametralnie się zmieniła, a klienci sami dopytują o domy wyposażone w pompy ciepła i rekuperację, wiedząc, że to dobra inwestycja w przyszłość – mówi Przemysław Marcinkowski, z Osiedla Reńskiego.

Powietrzne pompy ciepła w Krakowie. Osiedle Wola Village składa się z 17 trzykondygnacyjnych budynków wielorodzinnych, w których zaprojektowano 68 lokali. Na dachach umieszczono powietrzne pompy ciepła Stiebel Eltron HPA-O 8 CS PLUS typu monoblok. Każdy lokal posiada własną pompę ciepła oraz moduł hydrauliczny HM Trend lub dwufunkcyjną wieżę z wbudowanym zbiornikiem buforowym i zasobnikiem c.w.u. System grzewczy uzupełniają fotowoltaika i rekuperacja, co w mieście zmagającym się z problemem smogu, jest rozwiązaniem szczególnie wartościowym.

– W przypadkach obu inwestycji o wyborze zdecydował aspekt praktyczności. Pompy ciepła, zarówno gruntowe jak i powietrze, są bezobsługowe i bezemisyjne. Nasi specjaliści zapewniają wsparcie na każdym etapie inwestycji, od opracowania projektu systemu grzewczego przez projektantów, poprzez wybór konkretnych urządzeń, aż po ich montaż przez wyspecjalizowanych wykonawców i późniejsze serwisowanie pod okiem naszych zakładów serwisowych. Dzięki temu inwestor, a później użytkownik końcowy, mają zapewniony spokój i komfort na długie lata – podsumowuje Mariusz Basałyga ze Stiebel Eltron, jednego z wiodących producentów pomp ciepła.