BREEAM vs Taksonomia UE

Hillwood & LCube Wrocław East to obiekt liczący blisko 60 tys. powierzchni magazynowej, który uzyskał świadectwo charakterystyki energetycznej na poziomie satysfakcjonującym wymagania Taksonomii Unii Europejskiej i dodatkowo uzyskał certyfikat BREEAM New Construction na poziomie EXCELLENT.

Kogo obowiązuje taksonomia UE?

Wybrane podmioty (w Polsce są to spółki giełdowe, podpadające już pod wymogi raportowania finansowego i sprawozdawczość zgodną z CSRD, a także od 2025 r. duże przedsiębiorstwa spełniające co najmniej dwa z trzech kryteriów: zatrudnienie powyżej 250 pracowników, suma bilansowa przekraczająca 25 mln euro i przychody netto powyżej 50 mln euro) muszą raportować zgodność i spełnienie celów zawartych w Taksonomii UE zgodnie z wytycznymi dla ich branż. Będzie to w już w niedalekiej przyszłości część obowiązująca dla całego rynku sprawozdawczości niefinansowej, która swoją wagą jest zrównywana ze sprawozdawczością finansową. Z kolei certyfikacja wielokryterialna jest zupełnie dobrowolna, choć stała się już w naszym kraju pewnym standardem.

Wymogi BREEAM vs Taksonomia

Podstawową różnicą między certyfikacją wielokryterialną BREEAM a Taksonomią są wytyczne. W przypadku certyfikacji to od inwestora zależy, na jakim poziomie chce mieć oceniony swój budynek i co musi zrobić (wybierając konkretne punkty, z których część jest obowiązkowa), aby tak się stało. W przypadku Taksonomii wszystkie kryteria mają po prostu być spełnione, co ma ułatwić porównywanie obiektów tego samego rodzaju. Ostatecznie budynek w Dobrzykowicach wskazuje zgodność z kryteriami Taksonomii UE w zakresie zużycia energii pierwotnej (EP), a także innymi podkryteriami Taksonomii dla budynków nowobudowanych (Construction of New Buildings), w tym niskiego poboru wody. Magazyn uzyskał również certyfikat BREEAM New Construction na poziomie Excellent – pierwszy, jaki w swoim portfelu posiada deweloper LCube. Przyjrzyjmy się teraz wybranym kryteriom, które oceniają poszczególne systemy, i poddajmy ich analizie właśnie na przykładzie budynku w Dobrzykowicach.

Woda na celowniku

Przygotowując analizę zużycia wody dla naszej inwestycji w Dobrzykowicach, według kalkulatorów BREEAM, uzyskano wartości nie tylko zgodne z wytycznymi certyfikacji, ale także niższe niż wymagane w Taksonomii. Osiągnięto to, dzięki m.in. redukcji wypływów wody z armatury czy zastosowaniu wodo-oszczędnego urządzeń sanitarnych. Zastosowany kalkulator wskazał redukcję zużycia wody powyżej 65% względem obiektu referencyjnego, co umożliwiło uzyskanie dodatkowego punktu w kategorii BREEAM Innowacje.

Segregacja odpadów w BEEM i Taksonomii

Ciekawie wygląda sytuacja dotycząca segregacji odpadów. Wymogiem BREEAM jest uzyskanie segregacji według wagi na poziomie minimum 50%, natomiast w Taksonomii mamy współczynnik wyższy – wynoszący co najmniej 70%. W naszym projekcie w Dobrzykowicach uzyskano przygotowanie do recyclingu odpadów na poziomie powyżej 95% dzięki zatrudnieniu zewnętrznego odbiorcy odpadów, który dopilnował ich właściwej segregacji, wykorzystując swoją wyspecjalizowaną infrastrukturę techniczną, co również umożliwiło uzyskanie dodatkowego punktu w kategorii BREEAM Innowacje. Wybór odbiorcy odpadów stał po stronie generalnego wykonawcy, firmy Rex-Bud Budownictwo, która sprawdziła możliwości lokalnych odbiorców w trakcie procesu ofertowego.

Ryzyko powodziowe a obiekty magazynowe

Wyzwań związanych z różnicami między wymaganiami certyfikacji a Taksonomii jest oczywiście więcej. W BREEAM, inaczej niż w Taksonomii, istnieją dokładne wytyczne co do tego, jak dany ‘kredyt’ ma być spełniony, aby został zaliczony. Przykładowo – w przypadku ryzyka powodziowego mamy zaznaczone, że powinien zostać zatrudniony konsultant właśnie do zbadania owego ryzyka. Taksonomia zakłada z kolei, że takie ryzyko ma być po prostu sprawdzone według najlepszej dostępnej wiedzy i technologii. W Dobrzykowicach przygotowano odpowiednią analizę ryzyka powodziowego wykonaną przez zatrudnionego wykwalifikowanego specjalistę z firmy JWA na zlecenie generalnego wykonawcy, dzięki której zaprojektowano i wybudowano odpowiedniej wielkości zbiornik retencyjny.

Inwestycje a środowisko

W obu systemach istotne jest oddziaływanie całej inwestycji na środowisko. Przykładowo BREEAM nagradza m.in. budowanie inwestycji w obszarach z dobrze rozwiniętym węzłem komunikacji alternatywnej. Choć jest to ważny aspekt choćby z powodu redukcji emisji, hale magazynowe  ze względu na swoje przeznaczenie i fakt bycia obsługiwanymi przez pojazdy wielkogabarytowe rzadko daje się osadzić w warunkach miejskich, gdzie ta infrastruktura jest dobrze rozwinięta. Taksonomia nie dotyka tematu lokalizacji inwestycji pod kątem innym niż dotyczącym ochrony bioróżnorodności, gleb i zasobów wód. Stąd też temat redukowania emisji związanych z dojazdem pracowników do biur czy do hali magazynowej nie jest przez nią jakkolwiek dodatkowo ujęty czy punktowany.

Zielone otoczenie magazynów

W przypadku inwestycji w Dobrzykowicach wyzwaniem było uzyskanie spójnych rekomendacji dotyczących nowych nasadzeń roślinności. Inne zalecenia zawarto w decyzji środowiskowej (DUŚ), a inne w raporcie sporządzonym przez zatrudnionego ekologa na potrzeby BREEAM. Rozwiązaniem okazało się wykonanie dodatkowych prac, które spełniały oba zestawy wymagań (DUŚ i ekolog), co ostatecznie przyniosło korzyści zarówno dla otaczającej przyrody, jak i estetyki terenu. Posadzono 56 drzew, 150 krzewów oraz zasiano 250 m² łąki kwietnej.

W kontekście Taksonomii nie ma obowiązku realizowania określonej liczby nasadzeń; wytyczne koncentrują się na ocenie wpływu inwestycji na bioróżnorodność przed jej realizacją, w tym na sprawdzeniu, czy teren nie jest porośnięty lasem, nie znajduje się na żyznych glebach rolnych ani nie posiada wysokiej bioróżnorodności. W przypadku lokalizacji w Dobrzykowicach takie zagrożenia nie występowały.

Wyzwania dotyczące liczenia śladu węglowego

Już dziś możemy stwierdzić, że wiele wyzwań w realizacji inwestycji przemysłowych i logistycznych w Polsce mamy z dokładnym policzeniem śladu węglowego budynków. W Taksonomii mamy jasne wytyczne co do takich wyliczeń, które mają być określone dla wszystkich elementów konstrukcji i nie dają, jak BREEAM, dowolności pominięcia np. instalacji technicznych. Z powodu tej dowolności wyniki emisji CO2 na m2 realizowanych budynków bywają znacząco rozbieżne.

Dodatkowym problemem jest w wielu przypadkach brak kart materiałowych z policzonym śladem węglowym dla materiałów rodzimych, czyli Deklaracji Środowiskowej Produktu (EPD – Environmental Product Declaration), co wymusza na liczących emisję, wyszukiwania zamienników z różnych baz danych, które zawierają materiały wyprodukowane za granicą naszego kraju. Ostatecznie umożliwia to uzyskanie punktów, ale utrudnia późniejsze porównanie wartości dla inwestycji realizowanych w Polsce.

Dodatkowo w BREEAM premiowane jest wspieranie lokalnych dostawców, co w przypadku inwestycji w Dobrzykowicach udało się dla grup materiałowych: beton, drewno, obróbki blacharskie. Zastosowano też ponad 10 produktów, które posiadały certyfikaty EPD, co umożliwiło łatwiejsze i dokładniejsze policzenie śladu węglowego obiektu oraz otrzymanie dodatkowych punktów w certyfikacji BREEAM.

Dla wielu inwestycji dążących do uzyskania jak najwyższych poziomów certyfikacji BREEAM istotny jest również dostęp do węzła betoniarskiego posiadającego certyfikat CSC (Concrete Sustainability Council). W Polsce takich węzłów jest niewiele (Katowice, Wrocław, Łódź, Warszawa), co ogranicza możliwości pozyskiwania certyfikowanego betonu do konstrukcji. Dodatkowym wyzwaniem jest prefabrykacja licznych elementów betonowych używanych przy realizacji hal, których producenci (w tym kostki betonowej, studni i rur betonowych) na ogół nie posiadają systemu zarządzania środowiskowego.

{{comment-one}}

Rynek czeka wiele zmian

Rynek magazynowy – a zwłaszcza jego otoczenie – czekają zmiany, gdyż zarówno wymagania certyfikacyjne, jak i Taksonomia UE będzie benchmarkiem istotnym nie tylko dla samych deweloperów, ale także ich podwykonawców i dostawców. W związku z tym wybór odpowiedzialnego i świadomego generalnego wykonawcy nabiera coraz większego znaczenia. Powinien on dysponować odpowiednimi zasobami, zapleczem, doświadczeniem oraz danymi środowiskowymi od swoich dostawców, aby wesprzeć klienta w osiągnięciu przez niego jego celów środowiskowych, w tym tych związanych z obowiązkiem raportowania.

W przypadku inwestycji magazynowych certyfikat BREEAM New Construction i wytyczne Taksonomii są zbieżne pod kątem wymagań jedynie w niektórych podpunktach. Kolejne wersje certyfikacji mają jednak dążyć do coraz większej kompatybilności z wytycznymi UE, szczególnie w obszarze wydajności energetycznej i śledzenia śladu węglowego w całym cyklu życia budynku.

BREEAM dla najemców, Taksonomia dla firm finansowych

Co ciekawe, istnieje już pewien niepisany podział, że certyfikacja BREEAM jest niejako wymagana przez najemców, którzy dzięki niej porównują ofertę na rynku i wybierają nieruchomości mające wyższy (a więc wskazujący na bardziej przyjazny środowisku) poziom certyfikacji wielokryterialnej. Z kolei zgodność z Taksonomią należy wykazać względem jednostek finansujących, kredytujących i ubezpieczających, aby te przychylały się do wniosków o zielony kapitał. Z biegiem lat rygor weryfikacyjny przez jednostki finansujące ma się zwiększać i zgodność z wymaganiami Taksonomii będzie obowiązkowa, zaś finansowanie działalności szkodzących środowisku znacznie utrudniona.

Taksonomia ma też dać możliwość porównywania nieruchomości na jednym poziomie, takim samym dla wszystkich uczestników rynku i we wszystkich krajach UE, według standardów UE, bo mimo jej popularności nie można zapominać, że wielokryterialne systemy certyfikujące pochodzą spoza UE, czyli z Wielkiej Brytanii (BREEAM) czy ze Stanów Zjednoczonych (LEED)