Zalewanie centrów miast betonem jeszcze do niedawna zdawało się ‘’znakomitym’’ pomysłem na ich unowocześnianie przy jednoczesnej optymalizacji miejskich wydatków — w końcu lepiej postawić na betonowe pustynie, aniżeli drałowanie miejskich budżetów wydatkami na pielęgnację zieleni.Na szczęście, ta ‘nieludzka’ polityka, staje się powoli pieśnią przeszłości. Samorządy, coraz bardziej świadome niezadowolenia mieszkańców, zmieniają kurs na bardziej ekologiczny.

Projekt Nowego Centrum Warszawy — wspiera komfort mieszkańców, ratuje klimat

Przełomowa zmiana myślenia o miastach i ekologii pojawiła się w Warszawie — prezydent Rafał Trzaskowski przedstawił projekt Nowego Centrum Warszawy, którego celem jest uczłowieczenie i zazielenienie samego centrum Warszawy. Nowe Centrum ma być bardziej uporządkowane i funkcjonalne, a komfortowe chodniki oraz trasy rowerowe mają łączyć place i skwery w spójną przestrzeń.W ramach tej koncepcji pojawiły się nowe pomysły na rewitalizacje takich przestrzeni jak Plac Teatralny, Plac Bankowy, Plac Żelaznej Bramy oraz Plac Centralny.

Plac Teatralny odNowa

Koncepcja przebudowy Placu Teatralnego zaczęła się od tzw. warsztatów charette, polegających na szeroko zakrojonych konsultacjach społecznych, w których wzięli odział zarówno eksperci, jak i mieszkańcy miasta. To pozwoliło ratuszowi poznać potrzeby tych drugich i skonsultować realność ich wykonania przez tych pierwszych. Realizacji zmian na Placu, podjęło się biuro MAU Mycielski Architecture & Urbanism.Projekt zakłada likwidację naziemnego parkingu, spowolnienie ruchu samochodowego oraz wytyczenie wygodniejszych przejść dla pieszych. Architekcizaproponowali też dwa zieleńce po wschodniej i zachodniej stronie placu oraz dużą, okrągłą fontannę, nazwaną „teatrem wody”, umieszczoną centralnie na osi głównego wejścia do Teatru Wielkiego. Fontanna ta będzie połączona wąskimi kanałami z dwoma mniejszymi oczkami wodnymi, co stworzy atrakcyjną strefę zabaw dla dzieci i miejsce odpoczynku dla dorosłych.

Plac Teatralny

Cały system wodny będzie korzystał z przechwyconej i oczyszczonej wody deszczowej, której rocznie może zebrać się nawet do 26 tysięcy metrów sześciennych. Eksperci planują zwiększenie obecności zieleni z 3% powierzchni placu, do 30-50%. Aby utrzymać równowagę między pieszymi a zmotoryzowanymi mieszkańcami Warszawy, przeprowadzona zostanie budowa podziemnego parkingu z wjazdem od ul. Wierzbowej.

Więcej zieleni na Placu Bankowym

Na tę chwile Plac Bankowy jest znakomitym przykładem opisywanej wcześniej betonozy — asfalt zajmuje aż 96% jego powierzchni. Po rewitalizacji zyska nową twarz: w miejscu dużego parkingu znajdzie się trójkątny skwer (nawiązanie do przedwojennej przeszłości placu) z elementami wodnymi, a po zachodniej stronie pojawi się deptak tylko dla pieszych.Zmiany będą dotyczyły również przystanków komunikacji publicznej — nowe zgrupowanie przystanków w rejonie wlotu ulicy Senatorskiej na plac Bankowy zapewni lepszą obsługę obszaru na południe od placu. Dodatkowo jedna z koncepcji przewiduje wydzielony pas dla autobusów jeżdżących od placu Teatralnego. Rozważana jest również przebudowa torowiska tramwajowego i przesunięcie go dalej od Pałacu Błękitnego, aby mogła tam powstać ścieżka rowerowa.

Plac Bankowy

Plac Żelaznej Bramy — powrót do przedwojennego zgiełku

Przed wojną część miasta za Żelazną Braną miała zupełnie inny charakter — tętniło tam życie, handel, kultura i spotkania. Wojna zniszczyła ten sielankowy krajobraz, ale architekci chcą tę historię przypomnieć i upamiętnić.Parking w okolicy pomnika Tadeusza Kościuszki zostanie zlikwidowany i zastąpiony zieloną przestrzenią. Wstępne plany zespołu z pracowni MAU przewidują stworzenie ogrodu geometrycznego w stylu francuskim z fontanną w centrum. W północnej części ogrodu, zwanej „zieloną kieszonką”, miałaby stanąć ruchoma instalacja rzeźbiarska przedstawiająca model pałacu Lubomirskich.

Plac Żelaznej Bramy

Za pomnikiem Kościuszki planowana jest scena na spektakle teatralne, potańcówki (słynne tango) i kameralne koncerty z widokiem na fontannę. Po północnej stronie pomnika i bliżej ulicy Przechodniej znajdzie się polana rekreacyjna ze stołami piknikowymi.W centralnej części placu powstać może sadzawka z przestrzenią do integracji, wyposażoną w siedziska, leżaki, polanę rekreacyjną oraz stoły do ping-ponga i gry w szachy. Granicę zielonej przestrzeni wyznaczy drewniana pergola z pnączami.

Kameralnie i zielono na Placu Defilad

Projekt zakłada stworzenie kameralnego miejsca do spotkań mieszkańców i organizacji wydarzeń kulturalnych. Przestrzeń zostanie wzbogacona o trawniki, które zajmą kilka tysięcy metrów kwadratowych. Planowane jest posadzenie ponad 100 gatunków roślin i drzew.

Plac Defilad

Nieregularny układ chodników i zieleni odtworzy dawną sieć ulic i zarys budynków, przypominając miejsca, gdzie stały kamienice przedwojennej Warszawy.Nawierzchnia placu zostanie wykonana z sześciu rodzajów kamienia. Obrysy dawnych kamienic będą zbudowane z wielkoformatowych płyt kamiennych w różnych odcieniach szarości i czerwieni, a dawne dziedzińce zostaną wybrukowane ponownie wykorzystaną kostką granitową z placu Defilad.Budowa placu Centralnego będzie skoordynowana z budową Muzeum Sztuki Nowoczesnej. Na placu zostaną wykopane cztery zbiorniki retencyjne o głębokości 7 metrów, które posłużą do zbierania wody deszczowej, wykorzystywanej do podlewania nowej zieleni. System ten pozwoli na bieżącą kontrolę napełnienia zbiorników, a w przypadku braku deszczówki, zieleń będzie podlewana wodą miejską.

Z korzyścią dla mieszkańców i miejskiej kasy

Planowana metamorfoza centrum miasta to więcej niż tylko lifting. To przemyślana inwestycja, która ma na celu przekształcenie stolicy w przestrzeń przyjazną mieszkańcom i otwartą na ekologiczne rozwiązania. Rewitalizacja kluczowych placów obiecuje więcej zieleni, co jest odpowiedzią na rosnące potrzeby mieszkańców dotyczące rekreacji oraz odpoczynku w harmonii z naturą.Zmniejszenie ruchu samochodowego na rzecz środków transportu alternatywnego ma na celu drastyczne obniżenie poziomów zanieczyszczenia i hałasu. To śmiałe podejście przyniesie zdecydowaną poprawę jakości powietrza.Z ekonomicznego punktu widzenia, zmiany otworzą Warszawę na nowe możliwości. Można oczekiwać, że atrakcyjne, zielone i przestronne centrum przyciągnie nie tylko turystów, ale również inwestorów szukających wartościowych lokacji. Dla lokalnych przedsiębiorców oznacza to wzrost dochodów, a dla miasta – zwiększenie wartości nieruchomości.